Tradùere pro creschere (àterus lìburus in sardu)

Locandina presentazione Tradùere pro creschere, con autori e relatoriSu 17 de su mesi passau sa Regione Autònoma de Sardigna at presentau sa furriadura in Sardu de operas de literadura internatzionali cun su progetu ‘tradùere pro creschere’, sa Regioni, tocat a ddu nai, at spèndiu beni custu dinai, poita at bogau traballu po scritoris, po tradutoris in Sardu, po editoris, lassendi a nosu su praxeri de legi in Sardu custas òperas. E difatis is sardus, custa borta, funt totus ammachiaus legendi… àtera cosa. Deu, spereus de mi sballiai, ma tèngiu bidea ca in pagus si nci siant ghetaus a legi custus lìburus, ca non si scit innui funt e nimancu cali funt. In internet ddu est un’elencu partziali de is autoris, ma no de is òperas, in is librerias is lìburus non si bint e tocat a ddus circai e meda bortas a ddus ordinai, in d-unu fueddu funt cuaus.
Ita est serbiu su traballu fatu chi custus lìburus no intrant in manus de sa genti? de is letoris? Po custus lìburus tocat a ghetai bandus, a ddu fai sciri a totus, a spainai sa nova in dònnia logu. In internet, assumancus in is pàginas web de sa Regioni sarda, ddui depiat essi un’elencu cumpretu cun is liòngius a is lìburus e cussas pàginas depiant essi fatas in manera de ddui fai arrui is chi circanta lìburus, is sardus chi circant lìburus.
Duncas, mancai no at arribai a medas, ddu naru deu comenti si podint cuberai is lìburus, prima de totu si podint comporai fintzas in internet aici unu ndi fait de mancu de si pigai un’arrannegu po debadas  andendi a pregontai in d-una butega, ca dònnia borta chi circas unu lìburu in sardu ti càstiant comenti chi sias circhendi cosa pudèscia. Chini non bolit spendi, ma ddi praxit a ligi in su paperi ddus podit pigai a prèstidu in d-una biblioteca comunali, chi no ddus tenint ddus comporant issusu etotu. Infinis si podint ligi o scarrigai a gratis de Sardigna Digital library (po ddus agatai tocat a fai una circa ponendi ‘traduzioni’ comenti de crai). Ebook? Meda de cosa, lìburus in pdf. Spereus ca po su benidori calincunu fatzat sciri in regioni ca esistint is ebooks, ca su lìburu in pdf est mellu de nudda, ma s’ebook est su chi ci bolit po podi legi cun  praxeri unu lìburu digitali.
De custu progetu nd’ant chistionau medas: giornalis, televisioni, s’assessorau ndi at bogau unu documentu e s’assessori s’est biu in televisioni, totus ndi ant fueddau in Italianu, totus in campu po afortiai sa lìngua Sarda, e ita ddu est de mellus de una bella fueddada in italianu?
Mi parit ca calincunu si ndi bregungiàt a fueddai su Sardu, at a essi ca cun su sardu atzopiàt e non bolit fai figura lègia? chi s’abarrais timi timi e no ddu fueddais su Sardu no ddu eis a sciri fueddai mai in gràtzia de Deus.
Comenti e deu atotu, scriu e torru a scriri, nci provu, apu a sballiai? Fadeimiddu sciri. Gràtzias.
M’arragodu sèmpiri de cussu tali chi una borta iat nau: “se mi sbalio mi corrigerete”.

2 Risposte a “Tradùere pro creschere (àterus lìburus in sardu)”

  1. te,isi arrajoi.
    appu leggiu medas cosas mallassortiasa in sadru e seu timmendi a leggi i libbrusu chi hanti trauttu.
    timmu ca po disgrazia nosta sa regione sarda c’hadi fulliau su inai asusu de un’opera inutili, non scetti poitta ca no dda bidi nisciuusu, ma poitta ca adessi trautta chenze ne cabudu ne coa.
    e itta ti deppu nai de prusu po ti fai cumprendi su chi timmu?
    su sadru is politicus e is linguistas pagaus cun su dinai nostu han pensau de du fai leggi e scri a tottusu et hanti pensau de si fai leggi e scri in una lingua chi no esistidi.
    su sadru du fueddausu tottusu (mancai a maba manera) ma no esistidi u, sadru codificau e de seguru no esistidi u, sadru scrittu.
    chi no, esistidi sa scrittura no esistidi sa lingua.
    sa lingua po esisti deppid’essi bia.
    po essi bia deppid’essi sempri cumpletada (ecco quà, non mi viene in mente un termine adatto per dire aggiornata) cun is vocabullusu nousu.
    e no, bastada a di ponni u,a U o u,a I a sa fini po fai de u, fueddu in lingua italiana un fueddu sadru. TELEViSIOI no è sadru. estu un, fueddu struppiau.
    e seu cumminzendi a bi in giru is litteras ufficialisi de sa regioni e deis’attrus entis. po sa carridadi, mi bregungiu finzas a du leggi su che scrinti.
    Assessoratu pro sa defensa … e itta è?
    cussu no, è sadru. esti un, modu de fueddai su sadru ma no, m’apparte,idi, no, ddu connosciu e n’o dìollu chistionai, leggi e scri.
    deu seu campidanesu e ollu sighi a essi sadru campidanesu, no, sadru barbaricinu o sadru logudoresu.
    poitta deppid’essi sa maggioranza de is sadrus a trummentai cun sa lingua imbastardia de sa minoranza.
    sa cultura, finza cussa sadra, deppi pottai democrazia in sa conca de s genti. in custa circustanza no, da pottada de seguru.

    a s’intendi.

    a si bi … cun sa luxi.

    ps: ma tui massamesu sesi?

    e itta faisi a sangua,u?

  2. Duncas po cumentzai ti naru ca ti cumprendu, candu unu ligit su sardu ddi parit chi non siat sa língua sua, e custu est dépiu, po parti mia, assumancu a duas cosas, sa prima est ca eus totus imparau a scriri in italianu e sa scola s’at cravau in conca ca dònnia lítera tenit una pronúntzia sceti, ma aici non est po dònnia língua, chi cambiaus lìngua sa cosa càmbiat, tanti po nai chi scriu ”water” ddu potzu ligi a s’italiana o a s’inglesa e tenit pronúntzia e sentidu diferenti, duncas non depeus pentzai de scriri in sardu cun is arregulas de ortografia italiana aici e totu comenti non podeus scriri in inglesu ‘de buc is on de teibol’. Cali siat sa manera de scriri in sardu est una vexata quaestio e no ddui bollu intrai ca non seu cumpetenti po ndi chistionai, deu seu unu chi provat a scriri in sardu e po ddu fai circat de cumprendi cali potzat essi sa manera prus naturali, seu studiendi is duas propostas de standard e provu, po su chi fait, a ddas sighiri, e ti naru ca cuncordant in cosa meda, chi ddas bolis ligi ddas aciapas in sa pàgina ‘Lìngua Sarda’. Su chi scriu deu ddu podis ligi a sa massamesa chi ponis sa ‘n’ nasali e chi ndi bogas sa ‘l’ chi ndi arruit in mesu de vocalis.
    Sa segundu cosa chi non si torràt candu ligeus su Sardu est ca nosu (totus) pigaus po Sardu sintzillu sa fueddada de bidda nosta, ma cussa non podit essi língua e difatis unu si ndi acatat ca ddi mancant fueddus, comenti si fait? si fait, creu deu, comenti si fait e s’est fatu sèmpiri po s’italianu e po is àteras línguas statalis, si ndi pigant totus is fueddus de su logu, duncas chi non sciu comenti nai ‘aggiornata’ e sciu ca in sa bidda acanta nant ‘annoada’ mancai non siat unu fueddu de bidda mia ddu naru su propriu, mellus unu fueddu sardu de un’italianismu, chi bollu chi su sardu siat una lìngua.
    Chi boleus chi su sardu siat língua depeus: sighiri a fueddai comenti eus sèmpiri fatu, ma cumpletendi sa fueddada de bidda cun àterus fueddus sardus intamis de ponni italianismus e fueddai su sardu cun totus is sardus e no in bidda sceti; acetai is fueddus nous comenti ‘televisioni’ e ti naru ca mancu in s’inglesu de su 1800 ddui fiat ‘television’; legi librus in sardu, de romanzus ndi teneus prus de duxentus e medas funt in campidanesu e custu, po mei, est su primu de ligi; scri in sardu circhendi de si uniformai a unu standard o assumancus de arrespetai is arregulas comunas a totus is standards. Chi eus a fai aici, nci at a bolli tempus, abellu abellu si ndi at a pesai a sola a sola, in manera democràtica, una koine chi at a essi ‘Sa Lìngua Sarda’ . Dependit de nosu, seus sardus e po sa lìngua nosta teneus su doveri de no dda sperdi e de di fai fai su tretu chi dd’ammancat po essi una língua moderna usada e acetada de totu is sardus fradis nostus.

I commenti sono chiusi.